Persoonlijke groei… moet dat dan?

“Maak jij al werk van je persoonlijke groei? Zelf je eigen weg volgen hoeft niet in je eentje”. Ik heb een tekst voor een kleine advertentie voorgelegd aan een paar mensen. Mijn vriendin appt enthousiast terug: “Een mooie uitdagende tekst.” Een cliënt schrijft: “Ja, spreekt zeker aan!” Fijn! Dat geeft een goed gevoel! Maar een goede vriend, die ik erover bel, is iets gereserveerder. ‘Maak jij al werk van persoonlijke groei?’ Hoezo? Wie zegt dat dat moet?

Het oordeel in de vraag

Ik weet dat mijn vriend niet bedoelt te zeggen, dat persoonlijke groei onzin is. Hij is een collega en weet als geen ander, dat een mens nooit ‘af’ is. Dat het goed is om je bewust te worden van jezelf en wat je allemaal in je hebt. Hij zegt alleen dat de vraag door lezers zou kunnen worden opgevat als een oordeel. Alsof ze iets fout doen, als ze niet ‘werken aan hun persoonlijke groei’. En dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn. Want als je mensen wilt laten groeien, dan toch omdat ze dat zelf willen. Je groeit niet ómdat anderen dat van je verwachten. En je kunt ook geen oordeel hebben over iemand die niet ‘werkt aan zijn persoonlijke groei’.

Natuurlijk begrijp ik wat hij bedoelt. Niet-oordelen, daar hebben we het vaak over samen. Misschien heeft hij gelijk en is er een alternatieve vraag te bedenken. Zoals ‘wil jij werk maken van je persoonlijke groei?’ Tja, dat klinkt toch iets minder uitdagend en aansprekend…

Misschien is het prikkelende aspect – dat eventueel als oordeel zou kunnen overkomen – voor een advertentie juist wel heel geschikt. Want ik wil de mensen aanspreken, die wel willen groeien, maar er nog geen werk van maken. Dat is wel wat deze tekst doet en hoe hij kennelijk ook kan over komen. Dus besluit ik toch de advertentie zo te laten plaatsen.

Een oordelende cultuur

Na het telefoongesprek blijft het ‘niet-oordelen’ nog even door zingen in mijn hoofd. Ik besef eens te meer hoe belangrijk dat is. In alle situaties, thuis en op het werk. Dat plekken waar het oordelen en beschuldigen de overhand hebben zo lastig zijn. Natuurlijk als de oordelen en de beschuldigingen over jou gaan, maar ook als het anderen betreft.

Zo’n oordelende cultuur roept een behoefte op om te vechten, en jezelf of anderen te verdedigen. Onzekerheid ook, over hoe je je moet gedragen en wat ze van je vinden. In zo’n cultuur gaat het over macht, ongelijkwaardigheid, afhankelijkheid. Je hebt een dikke jas nodig om je niet te laten raken. Niet de meest effectieve omgeving om prettig in te functioneren en optimaal te presteren.

Nieuwsgierigheid

Niet-oordelen dus. Maar hoe doe je dat? Zelf word ik vooral blij van plekken waar een cultuur is van aandacht, presentie, openheid. Waar ruimte is om vragen te stellen. Waar het gaat om de inhoud. Om wat er echt aan de hand is en hoe je samen verder komt.

In workshops over nieuwsgierigheid merk ik vaak hoe moeilijk mensen het vinden om vragen te blijven stellen. Maar ook hoeveel het oplevert als je dat toch doet. Vragen stellen, zonder meteen je eigen gedachten en mening er achteraan te laten komen. Vragen naar wat de ander denkt en niet zoeken naar een bevestiging van wat je zelf al dacht. Zo’n ‘nieuwsgierige cultuur’ draagt bij aan goede relaties, effectiviteit en gezondheid.

Persoonlijke groei is leren nieuwsgierig te zijn naar jezelf. Zonder oordeel. En in mijn praktijk merk ik vaak, dat ook dat niet makkelijk is. Daarom is ‘werken aan je persoonlijke groei’ samen met iemand anders makkelijker dan alleen. Zodat de ander je de nieuwsgierige vragen kan stellen en jij kunt ontdekken hoe je verder kunt komen. Ik nodig je van harte uit om samen te verkennen wat dat zou kunnen betekenen, jouw persoonlijke groei. Niet omdat het moet, maar omdat jij het zelf wilt.