Hoe houd je het ‘binnen blijven’ uit?

Hoe is jouw leven veranderd, toen je vanaf half maart door corona ineens ‘zoveel mogelijk binnen’ moest blijven? In een wereld die niet ‘gewoon’ meer is en dat voorlopig ook niet zal worden. Drukte, zorgen en onzekerheid zorgen bij veel mensen voor spanning en negatieve emoties. Dat kun je merken bij jezelf, of bij de mensen om je heen of (op afstand) bij je medewerkers. Plotseling werk je voornamelijk thuis en combineer je dat met aandacht voor je kinderen. Of je bent juist alleen en mist het gezelschap van anderen. Misschien maak je je zorgen of iedereen wel gezond blijft of hebben de maatregelen gevolgen voor je inkomen of je bedrijf. Hoe houd je de stress van het ‘binnen blijven’ uit?

Hoe werkt het in het brein?

In onderstaande video legt neuropsycholoog Erik Scherder uit, hoe het komt dat je door het ‘binnen zitten’ meer last krijgt van negatieve emoties. Onder invloed van spanningen spoort ons brein de bijnieren aan om het stresshormoon cortisol aan te maken. En de cortisol heeft onder andere invloed op de frontale lob in ons brein. Dat is een gebied dat zorgt voor logisch redeneren, zelfreflectie en de controle over onze emoties en impulsen. ‘Effe nadenken, dat lukt niet’. En emoties zoals angst worden minder geremd.

Wat kun je doen om te ontspannen?

Scherder geeft een paar praktische adviezen om te ontspannen, die volgen uit zijn verhaal over de werking van de hersenen. Geestelijke inspanning, zoals bijvoorbeeld schaken, kan de frontale lob in je brein actiever maken. Die zal daardoor remmend werken op je angst. Ook luisteren naar rustige muziek helpt volgens Scherder, omdat muziek invloed heeft op hartritme, ademhaling en bloeddruk. Maar wat hij vooral belangrijk vindt is bewegen. Bewegen activeert verschillende hersengebieden, die remmend werken op de negatieve emoties. Bovendien heeft het – met mate – bewegen een gunstig effect op ons afweersysteem.

Adviezen kunnen heel handig zijn, zolang je bedenkt dat het geen regels zijn die je móet opvolgen. Want zoals Scherder ook zegt, je hebt er wel wat zelfdiscipline voor nodig. En bekeken vanuit de relatie tussen cortisol en zelfbeheersing, is dat nu juist een probleem als je last hebt van stress. ‘Dingen die moeten’ lukken juist minder goed als je minder zelfcontrole hebt. Teleurstelling daarover kan een extra bron van spanning worden. En het doel was juist de spanning te verminderen. Daarom kun je ontspanning in eerste instantie het beste zoeken in iets dat je prettig vindt om te doen.

Aan de slag met de oorzaken van de spanning

Ontspannen door bijvoorbeeld bewegen, ‘schaken’ en muziek luisteren kunnen helpen om weer meer energie te krijgen. Maar als de spanning langer aanhoudt is het goed om aandacht te hebben voor de oorzaken. Zoals bijvoorbeeld:

• overprikkeling in een drukke (thuis)situatie
• confrontatie met (oude) angsten, omdat je brein deze situatie in verband brengt met doemscenario’s of negatieve herinneringen
• problemen, gordiaanse knopen, waar je geen uitweg in vindt, zoals zakelijke, financiële of relationele problemen, of eenzaamheid.

Als het bij je past is schrijven een eenvoudige manier om die aandacht voor jezelf te organiseren. Al schrijf je bijvoorbeeld maar 15 minuten per dag. Een andere manier is in gesprek te gaan met anderen in je omgeving door wie je je gesteund voelt. En als je dat lastig vindt, kun je contact zoeken met een coach of via de huisarts met een zorgprofessional. Ook Da Capo consult biedt coaching om jezelf te hervinden in het hier en nu. Dat kan op verschillende manieren, afhankelijk van wat bij jou past en voor jou goed voelt.

Stress is geen mankement!

Het enthousiasme van Scherder is aanstekelijk. Hij laat zien waarom ieder gezond mens vroeg of laat moeite kan hebben met stress en negatieve emoties. Dat is geen mankement. Het is gewoon hoe het werkt in onze breinen. Natuurlijk is zijn uitleg een versimpelde weergave van de werkelijkheid, en is ieder mens en elke situatie uniek. Dat maakt het ook zo mooi om het proces met jezelf aan te gaan, te ontdekken wat voor jou werkt en hoe je zelf weer verder kunt!